هفت سین در نوروز

هفت سین درنوروز: دربعضی خانواده ها درافغانستان ، کشورهای آسیای میانه وایران که دربرخی موارد کلتور وفرهنگ شان با کم وبیش تفاوت با هم همانند است درمورد تهیۀ هفت میوه بنام هفت سین نظرات هم آهنگ وجود ندارد بعضی ها میگویند هفت سین بمعنی هفت پطنوس است که درزمان باستان درشرق دورروزتجلیل ازنوروزواول سال به آن هفت قسم میوه را گرفته روی دسترخوان میگذاشتند تا آنهائیکه به تبریکی می آیند ازان تناول نمایند ودلیل می آورند که معنی ( سین ) چین است چنانچه حدیث  شریف است ( اطلب العلم ولوکان فی السین ) وگفته میشود چین که ازباستان تاحال درساخت وسازلوازم کارآمد مهارت خوب داشته است ظروف کوچک مستطیل شکلی را برای میوه گیری وگیلاس چای ویا گیلاس آبخوری گذاری ساخته به بازار عرضه نمود که استفاده ازان درایران بسیارمروج شده بود واین ظرف که درافغانستان پطنوس گفته میشود ایرانیها آنرا سینی میگویند که چینائی معنی میدهد ، سینی یعنی ظرف چینائی ،عده یی معتقد اند که تهیۀ هفت میوه

در روزنوروزکه حرف اول آن با { س } شروع شود ثواب دارد وخوردن آن به صحت نیز مفید است وآن به شرح آتی است : ( سبزی ، سیر، سنجد ، سماروق ، سمنک ،سرکه ، سیب ) .

 سبزی -- نشانی ازحلول بهارورویش سبزه ها ومژده یی ازآغازفصل گل وشگوفه ها پنداشته میشود .

 سیر -- نشانی ازاستواری جسمانی وآمادۀ کار شدن تلقی میگرد د .

 سنجد -- نشانی ازمتنوع المزاج بودن است وقتی به سنجد نگریسته شود پوستش سرخ ، مغزش سفید وتخمش ابلق رهدارمیباشد  سماروق -- نشانی ازچتر حمایت طبیعت وخداوند درطول سال است ایرانی ها بیشتر سماروق را (قارچ ) میگویند .

سمنک -- نشانی ازحلول نوروزبا دیگر گونی های طبیعت میباشد .

سرکه -- سمبولی ازحاصل بهارکه باهمه خوبی هایش ممکن خرابی هائی را درپی داشته باشد .

 سیب -- سمبولی ازهمنوائی ونشانی ازآرامش قلب ونمادی ازازتکامل تضاد ها تلقی میشود .

 تبصیری که باتفسیرمختصردرباب هفت سین نوشته شده همیشه ودرهمه جا یکسان نیست ومختلف است

این هفت میوه را یکروزپیش ازنوروزدرظرفی بزرگ با آب نیم گرم خیس میکنند وروزنوروزروی سفره میگذارند تا آنها ئیکه برای تبریکی به خانۀ شان می آیند ازان تناول نمایند .

 هفت شین نوروزی: میگویند قبل ازظهوراسلام روزنوروزیا اول سال هفت قسم مواد را تهیه نموده روی سفره میگذاشته اند ودرجملۀ آن شمع وشانه نیزوجود داشته است حتی پس ازظهوراسلام نیزاین هفت شین دورازنگاه محتسب تهیه وروی سفره نهاده میشده است که بعضی شاعران نامعتقد به قیودات مذهبی اشعار فراوانی درمورد تهیۀ هفت شین وتوصیف شراب وهمنشینی با مهرویان سروده اند که به ارتباط هفت شین چهار مصرع شعربه این شرح نگاشته میشود ( روزنوروز درزمان کیان +        مینها د ند خسروان جهان --- شهد وشیروشراب وشکرناب + شمع وشمشاد وشانه اندرخوان ) .

 هفت میوۀ نوروزی : درولایات شمالی ، غربی ، شرقی ، مرکزی وکابل پایتخت افغانستان ازروزنوروزاستقبال شا یا نی صورت گرفته قبل ازروزنوروزهفت قسم میوه خشک را تهیه وآماده میکنند وروز نوروزروی سفره میگذارند تا دوستان وخویشاوندان شان که برای عرض تبریک به خانۀ شان می آیند تناول نمایند ، تهیۀ مواد مختص نوروزی بعنوان هفت سین وهفت شین به استثنای خانواده های مختصر با ارزش تلقی نمیشود ومعمولا ًهفت قسم میوه خشک تهیه نموده بعضا آنرا درظرف کلان درشب نوروزبه آب ترمیسازند و روزنوروزآنرابه دوستان شان که به خانۀ شان می آیند عرضه میکنند . درایران علاوه برتهیۀ میوه هفت سین درهرخانه یک یا چند ماهی سرخ رنگ را نیز ازفروشنده ها میخرند ودربین آب درظرف شیشه یی رهاکرده روی سفره یا میزغذا خوری میگذارند واین سمبولی ازتحرکات درسال جدید پنداشته میشود اما این عمل درافغانستان معمول نیست درولایات جنوب افغانستان نسبت استواری مردم به اعتقادات مذهب سنی حنفی تجلیل ازنوروزعمومیت ندارد  .

چراعد د هفت درتهیۀ میوۀ نوروزی انتخاب شده است ؟ طبق روایا ت عامیانه ( فولکلور) مردم دردورباستان معتقد بودند که آفریده گار عالم چیز های مهم را هفت هفت طبقه آفریده است مثل هفت طبقۀ آسمان وهفت طبقۀ زمین ویا هفت طبقه بهشت وهفت طبقه دوزخ وامثال آن .

درنزد یهودیان روزهفتم هرهفته  وسال هفتم زمانه ها فرخنده ونیکو است درتورا ت آمده است ( خداوند کائینات را درشش روز آفرید وروزهفتم استراحت نمود ، شش روز کار کن روزهفتم استراحت نما وبازن وفرزندانت باش، زمین را شش سال بکار حاصلش را بگیر وسال هفتم آنرا نکاروحاصلاتش را بگذارپرنده ها وحیوانات بخورد .

درنوشته های مذهبی مسلمانان آمده است درشریعت اسلام دروقت ادای مراسم حج هفت بارگرد کعبه دورخوردن حکم شده است

 قرآن به هفت چیز مهم اشاره کرده است : مژدۀ نیک ، هوشدار بد ، قصه های پیغمبران ، پرهیز ازکاربد ، عادت به نیکوکاری، وعدۀ عذاب ، آسایش درآخرت ) دروقت ادای نمازهفت اندام باید به زمین چسپانیده شود : دو دست ، دو زانو ، پیشانی وبینی دروقت سجده ، پشت پای وسرین دروقت قعده ، کف پای دروقت قیام )